باشگاه خبری فراساحل: مدیرکل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی در تشریح آخرین جزئیات تدوین نهایی طرح توسعه مکران با رویکرد گردشگری گفت: در مکان‌های مجاز، ساخت هتل و اقامتگاه‌های گردشگری محدودیت ندارد ولی در مکان‌هایی که مشروط تشخیص داده می‌شوند، باید زیرساخت‌ها تامین و حریم ها رعایت شود تا اجازه ساخت داده شود. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی،‌ زهره داودپور افزود: چند سالی است که بحث تهیه طرح توسعه مکران بر اساس توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در سال 93 و با تشکیل کارگروهی در همین رابطه در نهاد ریاست‌جمهوری و ارجاع ماموریت مستقیم وزارت راه و شهرسازی و شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران آغاز شده است.

وی با اشاره به اینکه بخش‌های عمده طرح توسعه مکران (شامل منطقه چابهار و بخشی از استان‌های جنوبی حاشیه سواحل خلیج‌فارس و دریای‌عمان) در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران تهیه شده است در مورد مصوبه‌های این طرح ملی گفت: پهنه‌بندی، ضوابط و مقررات استقرار کاربری‌ها در طرح به تصویب است و همچنین در این طرح، حل مساله آب در شهرهای جنوبی کشور و محیط زیست حساس منطقه در دستور برنامه های توسعه‌ای قرار دارد. به گفته داودپور، طرح توسعه همه جانبه مکران با تاکید بر جلوگیری از تهدیدهای احتمالی که بر اثر توسعه به وجود می‌آید تهیه می‌شود و توجه به میزان جمیعت‌پذیری و ساماندهی حاشیه‌نشینان و جلوگیری از گسترش آنها نیز از دیگر مباحث طرح توسعه‌ای مکران است.

عضو کارگروه تدوین طرح توسعه‌ای مکران با بیان اینکه افق کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت طرح توسعه‌ای مکران تهیه شده و در همه آنها مباحث مهمی در زمینه های محیط ‌زیستی و جمیعت‌پذیری، ساخت اقامتگاه های گردشگری، توسعه صنایع مدنظر بوده است، گفت: طرح توسعه مکران می‌تواند از تهدیدهایی که بر اثر توسعه به وجود می‌آید جلوگیری کند و فرصت‌های توسعه را در همه زمینه‌ها که بخش عمده آن گردشگری است گسترش دهد. وی افق بلندمدت توسعه مکران را یکی از مهم‌ترین بخش‌های طرح توسعه‌ای مکران عنوان کرد و گفت: افق بلندمدت به نقش منطقه‌ای سواحل اشاره دارد و جمعیت‌پذیری در آن به گونه‌ای دیده شده که به جای تمرکز در یک منطقه، جمعیت در مکان‌های مناسب توزیع شود و سعی کردیم تراکم جمعیت و فعالیت را در نوار ساحلی تعادل‌بخشی کنیم.

مدیرکل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: احداث بنادر آزاد، صنایع و مراکز تجاری و صنعتی بزرگ، کارخانجات و مراکز گردشگری و تفریحی با بررسی‌های مکان‌یابی تا بخشی انجام شده و به گونه‌ای است که منطبق با سیاست‌های مصوب بوده و تمامی تلاش ما این است که از آنها فراتر نرود. وی حل مساله آب و محیط‌زیست منطقه را یکی از مهم‌ترین موضوعاتی دانست که در طرح‌های توسعه‌ای مکران مورد توجه جدی مسئولان قرار دارد. داودپور ادامه داد: پایه توسعه اقتصادی منطقه مکران بحث گردشگری است که توسعه در بخش گردشگری وابسته به محیط‌‌زیست حساس و آب منطقه است که در غیر اینصورت گردشگری پایدار در منطقه ایجاد نخواهد شد.

وی گفت: مطالعات زیست‌محیطی یکی از اصول و پایه‌های کار ما در طرح توسعه مکران است و به همین منظور سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وزارت راه و شهرسازی نیز همزمان با مطالعات طرح در مورد حل مساله آب که در وزارت نیرو و محیط‌زیست که در سازمان حفاظت محیط‌زیست دنبال می‌شود بر روی مباحث امواج، مطالعاتی را آغاز کرده است که در تکمیل طرح توسعه مکران مورد توجه ما قرار دارد و به عنوان خطوط قرمز و بایدها و نبایدهای وزارت راه و شهرسازی است.

مطالعات احتمال بروز سونامی در منطقه مکران انجام شده است
به گفته این مقام مسئول، مطالعات امکان بروز سونامی در سواحل مکران انجام شده و به همین دلیل نیز استقرار فعالیت ها با فاصله از ساحل است و ضوابط خاص سونامی حتی در ساخت و سازها لحاظ شده و مورد توجه جدی قرار دارد. داودپور تصریح کرد: بحث توسعه پایدار فقط منحصر به توسعه طبیعی پایدار نیست بلکه پایداری اقتصادی- اجتماعی خیلی مهم‌تر است زیرا اگر پایداری اقتصادی- اجتماعی نداشته باشیم پایداری طبیعی نیز به تنهایی فایده‌ای نخواهد داشت. وی در بیان برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از ساخت و توسعه امکانات اقامتی گردشگران در ارائه مجوزهای ساخت هتل در چارچوب قوانین شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران گفت: در مکران هر سازمانی اقدامات خود را انجام می‌دهد که انتظار می‌رود هماهنگ با سیاستگذاری‌ها باشد، در همین راستا سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری طرح‌های جامع توسعه منطقه‌ای را در چارچوب‌های سازمان خود ارائه می‌دهد که اگر هماهنگ با ضوابط استقرار و پهنه‌بندی باشد استقرار بدون محدودیت اتفاق می‌افتد.

داودپور با تاکید بر آنکه شورای عالی‌شهرسازی و معماری ایران بیشتر بر سیاستگذاری تمرکز دارد، افزود: در مکان‌های مجاز، ساخت هتل و اقامتگاه‌های گردشگری محدودیت ندارد ولی در مکان‌هایی که مشروط تشخیص داده می‌شوند باید زیرساخت‌ها و رعایت حریم‌های مربوطه اتفاق بیفتد تا بر اساس آن ساخت اقامتگاه اشکالاتی از نظر شهری ایجاد نکند. وی یادآور شد: در جریان تهیه طرح به لحاظ اهمیت نظر مسئولان استانی در تمامی جلسات کارگروه از نمایندگان استان‌ها دعوت به عمل آمده است و نظرات مسئولان استانی نیز با توجه به شناختی که از منطقه، مشکلات، چالش‌ها، نقاط قوت و ضعف آن دارند در برنامه مورد توجه قرار گرفته است و بر همین اساس نیز برنامه‌های چابهار و در سطح کلان‌تر تمامی استان‌های حاشیه‌ای خلیج‌فارس و دریای‌عمان را خواسته‌ایم و قرار است نظرات مسئولان استانی نیز برای همه جانبه بودن طرح در تصویب سند نهایی بیاید. مدیرکل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد: در وزارت راه و شهرسازی در ارتباط با زیرساخت‌ها (شبکه راه‌ها، راه‌آهن، بنادر و فرودگاه) و توسعه شهری سواحل مکران، وظایف و اقدامات خود را دنبال می‌کنیم.

توسعه مناطق آزاد نباید تهدیدی برای شهرهای مجاور باشد
داودپور با اظهار نگرانی از وضعیت شهر چابهار و مساله تامین آب در منطقه با توجه به خشکسالی‌های 20 سال اخیر گفت: توسعه منطقه آزاد چابهار متاسفانه در شرایطی رخ داده که توسعه همه جانبه در آن رخ نداده و این منطقه به تهدیدی برای شهر چابهار تبدیل شده است. وی ادامه داد:‌ چابهار اکنون 60 هزار نفر جمعیت حاشیه‌نشین دارد که واقعا در شرایط ناگواری زندگی می‌گذرانند و این مساله‌ای است که باید در مورد توسعه چابهار به آن توجه ویژه‌ای شود زیرا در غیر اینصورت، توسعه منطقه مکران در مناطقی خاص به ضد خود تبدیل خواهد شد و اینها مباحثی هستند که در وزارت راه و شهرسازی به جدیت دنبال می‌شود.

وی با هشدار نسبت به اینکه شهر چابهار به مرور در حال خالی شدن از سکنه و از دست رفتن فرصت‌های اشتغال و فرصت‌های کالبدی همچون هتل، اقامتگاه، مراکز تفریحی، تجاری و صنعتی است، گفت: منطقه آزاد چابهار خارج از محدوده شهر چابهار است در حالیکه باید منطقه آزاد و فرصت‌های شغلی آن در شهر چابهار به عنوان محرک توسعه دیده شود. داودپور تاکید کرد: به لحاظ کارشناسی، ایجاد منطقه آزاد چابهار بدون توجه به شهر چابهار و روستاهای آن تهدیدی برای شهر محسوب می شود و معتقدم توسعه باید همه جانبه باشد زیرا ممکن است ایجاد منطقه آزاد با تمامی فرصت‌های سرمایه‌گذاری که ایجاد می‌کند برای شهر همجوار خودش تهدید به حساب آید و با برنامه‌ریزی‌های مناسب نباید گذاشت که فرصت ایجاد مناطق آزاد به تهدید تبدیل شود.

مُکران از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از راس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است. سواحل مکران به دروازه طلایی کشور به سوی دریاهای آزاد و فرصت‌های ارزشمند آن توصیف شده است. یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های این منطقه، مجاورت با آب‌های آزاد بین‌المللی در سرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان و به طور غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی (از طریق ترکمنستان) است که یک راه غیرقابل چشم پوشی برای این کشورهای محصور در خشکی (به جز پاکستان) به دریاهای آزاد محسوب می‌شود.

استان سیستان و بلوچستان در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد و همین امر، منطقه مکران را به عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می‌کند. در سیاست های کلی برنامه ششم توسعه کشور نیز توجه ویژه به توسعه سواحل مکران مورد توجه قرار گرفته است و تمام سازمان ها و وزارتخانه های کشور موظفند همکاری‌های لازم برای این مهم را در برنامه ششم توسعه کشور به کار بگیرند.